💥जिल्हाधिकारी तथा जिल्हा आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणचे अध्यक्ष षन्मुगराजन एस.यांनी केले आदेश जारी💥
✍🏻फुलचंद भगत
वाशिम : राज्य शासनाने कोरोना विषाणूचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी साथरोग कायदा- 1897 मधील तरतूदीची अंमलबजावणी 13 मार्च 2020 पासून लागू केली आहे. जिल्हाधिकारी यांना सक्षम प्राधिकारी म्हणून घोषीत केले आहे. राज्य शासनाने ब्रेक द चेन अंतर्गत नाटयगृहे पुन्हा नियंत्रित स्वरुपात सुरु करण्याबाबतच्या मार्गदर्शक सुचना जारी केल्या आहेत. जिल्हाधिकारी तथा जिल्हा आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणचे अध्यक्ष षन्मुगराजन एस. यांनी जिल्हयातील नाटयगृहे 22 ऑक्टोबरपासून नियंत्रित स्वरुपात पुन्हा सुरु करण्याबाबत सुधारीत आदेश दिले आहे. वाशिम जिल्हयातील नाटयगृहे पुन्हा सुरु करण्याबाबत 22 ऑक्टोबर 2021 पासून नियंत्रित स्वरुपात पुढीलप्रमाणे सुधारीत आदेश पारीत केले आहे.
कोविड-19 च्या प्रसारास प्रतिबंध घालण्याच्या दृष्टीने नाटयगृहांमध्ये नाटक सादरीकरणाच्या दरम्यान निश्चितपणे अंमलात आणावयाच्या उपाययोजनांबरोबरच, अंगीकारावयाच्या विविध सर्वसामान्य सावधगिरीच्या उपाययोजनाबाबतची प्रमाणित कार्यचालन कार्यपध्दती यामध्ये नमूद केलेली आहे. प्रतिबंधित क्षेत्रात नाटयगृह सुरु करण्यास परवानगी नाही. प्रचलित मार्गदर्शक तत्वांनुसार नाटयगृहांचे नियमन केले जाईल. स्थानिक कोविड-19 साथरोग परिस्थीती विचारात घऊन जिल्हाधिकारी हे संबंधित शासकीय यंत्रणांशी विचारविनिमय करुन उपरोक्त निर्बंधामध्ये वाढ किंवा शिथिलता देतील.
नाटयगृह पुन्हा सुरु करण्याबाबतची प्रमाणित कार्यचालन कार्यपध्दती : नाटयगृह/ रंगभुमीची परिवास्तु (देखाव्यांसहित)- सुरक्षित अंतराबाबतच्या मानकांनुसार, प्रवेशव्दारे व समुचित ठिकाणी जमिनीवर खुणा आखण्यात याव्यात, नेमलेल्या व्यक्तींना पडदा, पडद्यामागील वस्तु, इत्यादी हाताळण्याची परवानगी देण्यात येईल, नाटय कलाकारगण आणि कर्मचारीवृंद यांनी नियमितपणे त्यांची स्वत:ची वैद्यकीय तपासणी करुन घ्यावी. सर्व देखाव्यांची व कलाकारांसाठी असलेल्या कक्षांची दररोज धुम्र फवारणी करण्यात आली पाहिजे, देखावे, प्रसाधनगृहे आणि रंगभुषा कक्ष यांच्या नियमित स्वच्छतेबाबत वेळापत्रक आखावे, स्वच्छतागृहांची वेळेवर स्वच्छता केल्याची खातरजमा करावी, मुखपटया आणि मुख संरक्षक कवच (फेस शिल्ड) लावणे बंधनकारक आहे. नाटय कर्मचारीवृंदाला हात स्वच्छ करण्यासाठी निर्जंतुक द्रव उपलब्ध करुन द्यावे, कोणत्याही अतिथींना मग ते कोणीही असोत कलाकारांच्य कक्षांमध्ये जाण्यास अजिबात परवानगी दिली जाणार नाही. ज्या कोणाकडून, जी साधने उदा. संगीत व्यवस्था/ लॅपटॉप/ माईक/ प्रकाश योजना इत्यादी हाताळली जातील त्यांनीच ती वापरावीत, याबाबत दक्षता घेण्यात यावी. नाटयगृहांची नियमितपणे स्वच्छता/ निर्जंतुकीकरणी/ धुम्र फवारणी, इत्यादी करण्यासाठी सर्व नाटयगृह व्यवस्थापनांनी उपाययोजना करणे बंधनकारक आहे.
कलाकारांचे व्यवस्थापन : कोणत्याही अतिथीस, नाटकाच्या प्रयोगापूर्वी किंवा प्रयोगानंतर कलाकाराला किंवा इतर नाटय कर्मचारीवर्गाला रंगमंचावर/ कलाकारांच्या कक्षांमध्ये जाऊन भेटण्याची परवानगी दिली जाणार नाही. रंगभूषाकाराने सत्रापुर्वी आणि सत्रानंतर त्याचे हात साबणाने/ निर्जंतुक द्रवाने (सॅनिटाईझर) धुतले पाहिजे. रंगभूषेच्या रंगाचे मिश्रण, वापरल्यानंतर फेकुन देता येणाजोग्या रंगपाटीवर करावे आणि शक्यतो, प्रत्येक अभिनेत्यासाठी केवळ एका ब्रशचा, रंग लावण्याच्या साधनाचा वापर करावा, शक्यतो अभिनेत्यासाठी, ब्रश/ कंगवे वेगळे राखून ठेवावेत, जेणेकरुन एकमेकाचे ब्रश/ कंगवे दूषित होणार नाहीत. केसांचे ब्रश व कंगवे आणि पुन्हा वापरता येण्याजोगे रंगभुषेचे ब्रश येाग्य निर्जंतुक द्रावणाने स्वच्छ करण्यात यावेत. अभिनेत्याने त्याची स्वत:ची रंगभूषा/ केशभुषाए स्वत:च करुन येण्याबाबत विचार केला जावा. व्यक्ती- व्यक्तींच्या संपर्काच्या दरम्यान केशभूषा व रंगभूषा करताना, व्यक्तीगत संरक्षक साधने (पीपीई किट) व अशी सुचना देण्यात येत आहे. रंगभूषाकार किंवा केशभूषाकार यांनी मुख संरक्षक कवच लावले पाहिजे. रंगभूषा कक्ष किमान 6 फुट दुर असला पाहिजे. वापरल्यानंतर फेकून देता येण्याजोग्य रंगभूषा संचाचा आणि ब्रशचा वापर करण्याची आणि प्रत्येक वापरल्यानंतर संचाची विल्हेवाट लावण्याची सुचना देण्यात येत आहे. प्रत्येक वापरापूर्वी आणि वापरानंतर सर्व ध्वनी व प्रकाश योजनेच्या सामग्रीचे निर्जंतुकीकरण करण्यात यावे. सर्व कलाकारांनी स्वत:च्या अरोग्याची स्वत:च देखरेख करावी. कोणत्याही आजाराबाबत तात्काळ राज्य व जिल्हा मदत क्रमांकावर (हेल्पलाईन) कळवावे.
नाटयगृह पुन्हा सुरु करण्याबाबतची सर्वसाधारण मार्गदर्शक तत्वे सर्वसामान्य उपाययोजना यामध्ये कोविड-19 च्या संसर्गाचा धोका कमी व्हावा याकरीता अनुसरावयाच्या सार्वजनिक आरोग्यविषयक उपाययोजनांचा समावेश होतो. या उपाययोजनाचे सर्वांनी (कर्मचारी तसेच भेट देणारे) नेहमीच पालन करणे आवश्यक आहे. या उपाययोजनांमध्ये पुढील बाबींचा अंतर्भाव आहे : प्रेक्षागाराबाहेर, सामाईक क्षेत्रामध्ये आणि प्रतीक्षा क्षेत्रांमध्ये नेहमी किमान सहा फुट इतके पर्याप्त सुरक्षित अंतर राखावे. नेहमी तोंडाला मुखपटृटी (मास्क) बांधणे/ कपडयाने तोंड झाकने (मुखावर लावणे) आवश्यक आहे. परिवास्तुच्या प्रवेशाच्या व निर्गमनाच्या मार्गांवर तसेच सामाईक क्षेत्रांमध्ये हात स्वच्छ करण्यासाठी प्राधान्याने हाताचा- स्पर्शरहित पध्दतीने घेता येणारे निर्जंतुक द्रव उपलब्ध ठेवावे. श्रवसनविषयक शिष्टाचाराचे काटेकोरणे पालन करण्यात यावे. खोकतांना/ शिंकतांना प्रत्येकाने स्वत:चे तोंड व नाक टिप कागदाने (टिश्यु पेपर)/ हात रुमालाने/ कोपराने पुर्णपणे झाकुन घेणे आणि वापरलेल्य टिप कागदाची (टिश्यु पेपर) योग्यप्रकारे विल्हेवाट लावणे आवश्यक आहे. सर्वांनी स्वत:च्या आरोग्यांची स्वत:च देखरेख करावी आणि कोणत्याही आजाराबाबत तात्काळ जिल्हा मदत क्रमांकावर (हेल्पलाईन) कळवावे. थुंकण्यास सक्त मनाई असेल.
आरोग्य सेतु उपयोजना (ॲप) सुसंगत साधनांवर स्थापीत करुन ते दिवसभर सुरु ठेवावयाचे आहे. तसेच बालकलाकारा व्यतिरिक्त सर्व कलाकार/ कर्मचारी वर्गाचे संपुर्ण कोविड प्रतिबंध लसीकरण झालेले असणे आवश्यक आहे. बाल कलाकारांची आरोग्य सेतु ॲप वरील आरोग्य स्थिती सुरक्षित असणे आवश्क राहील तसेच त्यांची आरोग्य दृष्टया वारंवार तपासणी असणे आवश्यक राहील. प्रेक्षकांचे कोविड प्रतिबंध लसीकरण झाले असणे अथवा आरोग्य सेतुवरील त्यांची आरोग्य स्थिती सुरक्षित अशी दर्शविलेली असणे आवश्यक राहील.
प्रवेश व निर्गम व्दारे : प्रवेशव्दारांवर कर्मचाऱ्यांची /भेट देणाऱ्यांची तापमान तपासणी करण्यात यावी. लक्षणे नसलेल्या व्यक्तींना केवळ परिवास्तूत प्रवेश करण्याची मुभा देण्यात येईल. सर्व प्रवेशव्दारावर आणि कार्यक्षेत्रांमध्ये हात निर्जंतुक करण्याची सोय उपलब्ध करण्यात यावी. प्रेक्षागाराच्या आणि परिवास्तूच्या प्रवेशाच्या आणि निर्गमनाच्या ठिकाणी प्रेक्षकांकरीता रांगेसाठी आखीव खुणा करण्यात येतील. गर्दी होऊ नये म्हणून, लोकांना, एकमेकांमध्ये अंतर ठेवून रांगेने बाहेर सोडण्यात यावे. एखाद्या मल्टिप्लेकसमध्ये विविध पडद्यांवर तसेच एकल पडद्यावर लागोपाटच्या प्रदर्शनांमध्ये पुरेसा कालावधी ठेवण्यात येईल. जेणेकरुन प्रेक्षक रांगेतून, एकमेकांमध्ये अंतर ठेवून आत जाण्याची व बाहेर पडण्याची सुनिश्चिती करता येईल. गर्दी टाळण्यासाठी एकापेक्षा अधिक प्रवेश व निर्गम व्दारे वापरण्यात यावीत.
आसन व्यवस्था : नाटयगृहांचा वापर त्यांच्या एकूण आसन क्षमतेच्या 50 टक्कयापेखा अधिक करण्यात येणार नाही. नाटयगृहांच्या प्रेक्षागारामधील आसन व्यवस्था ही, पर्याप्त सुरक्षित अंतर राखले जाईल अशा प्रकारे केली असली पाहिजे. तिकीट आरक्षणाच्या वेळी (ऑनलाईन आरक्षाणाच्या, आणि तिकीट खिडकीवरील तिकीटांच्या विक्रीच्या अशा दोनही वेळी), जी आसने वापरावयाची नसतील त्यांवर असनांचा वापर करु नये अशी स्पष्ट खुण करण्यात येईल.
सुरक्षित अंतराबाबतची मानके : वाहनतळ परिसरातील आणि परिवास्तूच्या बाहेरील गर्दीचे योग्य व्यवस्थापन करताना, सुरक्षित अंतराबाबतच्या मानाकंचे यथायोग्यपणे पालन केले जात असल्याची सुनिश्चिती करण्यात येईल. उव्दाहनांमध्ये (लिफ्ट) सुरक्षित अंतराबाबतच्या मानकांचे यथायोग्यपणे पालन करुन, लोकांची संख्या मर्यादित ठेवण्यात येईल. मंध्यतरामध्ये सामाईक जागा, वऱ्हांडे (लॉबी) आणि प्रसाधनगृहे या ठिकाणी गर्दी होऊ नये याची दक्षता घेतली पाहिजे. प्रेक्षकांनी मध्यंतरामध्ये ये-जा करणे टाळावे याकरीता त्यांना प्रोत्साहित करण्यात यावे. प्रेक्षागारातील वेगवेगळया रांगांमध्ये बसलेल्या प्रेक्षकांना एकमेकांमध्ये अंतर राखून ये-जा करतायावी याकरीता दीर्घकाळाचे मध्यंतर ठेवता येईल.
तिकीट आरक्षण व रक्कम भरणा पध्दती : तिकीटे देणे/ त्यांची पडताळणी करणे/ त्यांची रक्कम भरणे यांकरीता तसेच, खाद्य पदार्थ व पेये यांकरीता ऑनलाईन आरक्षण, इ-वालेट, क्युआर कोड स्कॅनर, इत्यादींसारख्या डिजिटल, संपर्करहित व्यवहारांना अधिक प्राधान्य दिले पाहिजे. संपर्काचा (व्यक्तीचा) शोध घेणे सुकर व्हावे म्हणून तिकीट आरक्षण करतेवेळी संपर्क क्रमांक नोंदवून घेण्यात येईल. तिकीट कार्यालयात (बॉक्स ऑफिस) तिकीट खरेदी दिवसभरासाठी सुरु ठेवण्यात येईल, तसेच तिकीट विक्री खिडक्यांवरील गर्दी टाळण्यासाठी आगाऊ तिकीट आरक्षण उपलब्ध करुन देण्यात येईल. प्रत्यक्षात खिडकीवर तिकीट काढतेवेळी गर्दीला आळा घालण्यासाठी, पर्याप्त सुरक्षित अंतराबाबतच्या मानकांचे पालन करुन, तिकीट कार्यालयात पुरेशा प्रमाणात खिडक्यांची व्यवस्था करण्यात येईल. तिकीट कार्यालयात रांगेचे व्यवस्थापन करताना, सुरक्षित अंतर ठेवण्याच्या दृष्टिने, जमिनीवर खुणा (फ्लोअर मार्कर्स) करण्यात येतील.
परिवास्तुचे निर्जंतुकीकरण करणे : संपूर्ण परिवास्तू, सामाईक सुविधा यांचे तसेच लोकांकडून सामाईकपणे हाताळल्या जाणाऱ्या सर्व गोष्टी, जसे की, दांडे, कठडे, इत्यादींचे वारंवार निर्जंतुकीकरण केल्याची खात्री करण्यात येईल. प्रत्येक नाटयप्रयोगानंतर प्रेक्षागाराचे निर्जंतुकीकरण करण्यात येईल. तिकीट कार्यालय, खाद्य-पेयपदार्थ विक्री स्थळे, कर्मचाऱ्यांचे वैयक्तिक वापरासाठी पर्याप्त तरतुदी करण्यात येतील. निर्जंतुकीकरण करणाऱ्या कर्मचारीवर्गाच्या सुरक्षिततेसाठी उपाय योजण्यात येतील, जसे की, हातमोजे, बुट, मुखपटया, व्यक्तिगत संरक्षक साधने (पीपीई) इत्यादींच्या संयुक्तिक वापरासाठी पर्याप्त तरतुदी करण्यात येतील. कोणतीही व्यक्ती कोरोनाबाधित आढळल्यास परिवास्तुचे निर्जंतुकीकरण हाती घेण्यात येईल.
कर्मचाऱ्याशी संबंधित उपाययोजना : कामाच्या सर्व ठिकाणी कर्मचाऱ्यांनी मुखावरण (फेस कव्हर) लावणे बंधनकारक असून अशा मुखावरणाचा पुरेसा साठा उपलब्ध करुन ठेवण्यात यावा. वयस्क कर्मचारी, गर्भवती महिला कर्मचारी व वैद्यकीय उपचाराधीन कर्मचारी अशा, अधिक जोखीम असणाऱ्या सर्व कर्मचाऱ्यांनी जास्त खबरदारी घ्यावी. अशा कर्मचाऱ्यांना लोकांशी थेट संपर्क आवश्यक असणारी व लोकांसमोर जावे लागणारी कामे विशेष करुन देण्यात येऊ नयेत. कामाच्या ठिकाणी सुरक्षितता राखण्याच्या दृष्टीने अधिकाधिक सजग राहण्याचा भाग म्हणून, सर्व कर्मचाऱ्यांनी त्यांच्या भ्रमणध्वनीमध्ये (मोबाईल) आरोग्य सेतू ॲप स्थापित करुन अद्यावत केले असल्याची नियोक्त्यांनी खात्री केली पाहिजे. सर्व कर्मचाऱ्यांकडून स्वत:च्या आरोग्याची स्वत:च देखरेख केली जात असल्याची आणि कोणताही आजार झाल्यास त्याबाबत तात्काळ कळवले जाण्याची खात्री करण्यात येईल.
जनजागृती : प्रमुख प्रवेशव्दारे, ऑनलाईन, डिजिटल तिकीट विक्री ठिकाणे तसेच प्रसाधनगृहे वऱ्हांडे (लॉबी), यासारखी सार्वजनिक ठिकाणे येथे काय करावे आणि काय करु नये, याबाबतच्या सुचना लावण्यात येतील. परिवास्तूच्या आत आणि बाहेर मुखपटी लावणे सुरक्षित अंतर राखणे व हातांची स्वच्छता राखणे याबाबतच्या लोकोपयोगी घोषणा तसेच घ्यावयाची खबरदारी व करावयाच्या उपाययोजना यासंबंधातील विनिर्दिष्ट घोषणा हया, नाटय प्रयोगापूर्वी, मध्यंतरामध्ये आणि नाटयप्रयोगाच्या शेवटी करण्यात येतील. वरील ठिकाणांच्या बाहेरील बाजूस व आतील बाजूस ठळकपणे, कोविड-19 च्या संबंधातील प्रतिबंधात्मक उपाययोजनांवरील भित्तीपत्रके/ उभे फलक/ ध्वनीफीत वाजविण्यासाठी तरतुदी केल्या गेल्याच पाहिजेत. कोविड-19 संदर्भातील जनजागृतीकरीता सार्वजनिक आरोग्य विभाग/ संबंधित स्थानिक स्वराज्य संस्थांकडून माझे कुटूंब माझी जबाबदारी या मोहिमे संदर्भातील ध्वनीफित प्रयोगापूर्वी व मध्यतरांत वाजविण्यात याव्यात.
वातानुकूलनासाठी/ वायुवीजनासाठी केंद्रीय सार्वजनिक बांधकाम विभागाच्या मार्गदर्शक तत्वांचे अनुपालन करण्यात येईल. ज्यांमध्ये, इतर गोष्टींबरोबरच पुढील बाबींवर भर दिलेला आहे. : सर्व वातानुकूलन उपकरणांचे तापमान 24 ते 30 अंश सेल्सिअस या मर्यादेत असले पाहिजे, सापेक्ष आर्द्रता ही 40 ते 70 टक्क्यांच्या मर्यादेत असली पाहिजे, शक्य होइल तितक्या प्रमाणात, हवेचे पुनर्चक्रण टाळण्यात यावे, शक्य होईल तेवढी, ताजी हवा मिळण्याची व्यवस्था असली पाहिजे, समोरासमोरील वायुवीजन हे पुरेशा प्रमाणात असले पाहिजे दृश्य लक्षणांबाबत कार्यवाही : कोविड-19 च्या संबंधातील लक्षणे किंवा बेफिकिर वर्तन याबाबत प्रेक्षागार व्यवस्थापकाच्या/ व्यवस्थापकांच्या आणि स्थानिक प्राधिकाऱ्यांच्या समन्वयाने काटेकोरपणे कार्यवाही करण्यात येईल.
खाद्य-पेय पदार्थांचे क्षेत्र : खाद्यपदार्थ मागविण्यासाठी शक्य तितका नाटयगृह उपयोजक (थिएटर ॲप) शीघ्र प्रतिसाद संकेतांक (क्यु.आर.कोड) इत्यादींचा वापर करण्यास ग्राहकांना प्रोत्साहन देण्यात यावे. खाद्य व पेय पदार्थांच्या क्षेत्रामध्ये शक्य असेल तेथे अनेक विक्री केंद्रे उपलब्ध करुन देण्यात यावीत. प्रत्येक विक्री केंद्रावर सुरक्षित अंतर राखयासाठी जमिनीवर चिकट-पटया (स्टिकर) वापरुन एक रांग पध्दीचा अवलंब करावयाचा आहे. सभागृहाच्या/ प्रेक्षागाराच्या आत खाद्यपदार्थांची व पेय पदार्थाची पोचवणी करण्यास मनाई असेल. खाद्यपदार्थांच्या व पेय पदार्थांच्या क्षेत्रात सुरक्षित अंतराचे पालन होत असल्याची व गर्दीला आळा घातला जात असल्याची खातरजमा व्यवस्थापनाकडून करण्यात यावी. खाद्यपदार्थांच्या व पेय पदार्थांच्या कचऱ्याची सुरक्षितपणे विल्हेवाट लावली जात असल्याबाबत परिवास्तूच्या व्यवस्थापकडून खातरजमा करण्यात येईल. कोविड-19 च्या व्यवस्थापनाबाबतचे राष्ट्रीय निर्देश तसेच गृह कार्य मंत्रालय, आरोग्य व कुटूंब कल्याण मंत्रालय, महाराष्ट्र शासन इत्यादींनी जारी केलेली संबंधित मार्गदर्शक तत्वे यांचे सर्व कार्यामध्ये व व्यवहारांमध्ये काटेकोरपणे पालन करयात येईल.
ही परवानगी देण्यामागील शासनाचा उदात्त हेतू विचारात घेऊन सर्व संबंधितांनी नाटयगृहांचे परिचालन कोविड-19 संदर्भातील केंद्र शासनाच्या व राज्य शासनाच्या कोणत्याही निबंधांचा भंग होणार नाही अशा पध्दतीने करणे आवश्यक आहे. या मार्गदर्शक तत्वांचा भंग झाल्याने दिर्शनास आल्यास संबंधिताविरुध्द नियमानुसार कारवाई करण्यात येईल. कोविड-19 विषाणूंच्या प्रादुर्भावास प्रतिबंध करण्यासाठी शासनाने वेळोवेळी निर्गमित केलेल्या आदेशातील बंधनकारक असणाऱ्या सुचना या प्रकरणीही लागू राहतील. तसेच या मार्गदर्शक तत्वांच्या अनुपालनाच्या व त्यांच्या परिणामकारकतेचा आढावा घेवून त्यात आवश्यकतेनुसार बदल करण्यात येईल.
वरील नियमांचे उल्लंघन केल्यास अशी व्यक्ती भारतीय दंड संहिता-1860 च्या कलम 188 अन्वये शिक्षापात्र असलेला अपराध केला आहे असे माणण्यात येईल. व संबंधितांवर सदर कलमानुसार साथरोग अधिनियम तसेच आपत्ती व्यवस्थापन कायदा अन्वये कारवाई करण्यात येईल. अशा व्यक्ती, संस्था, संघटना यांच्यावर भारतीय दंड संहितेच्या कलम 188 अन्वये गुन्हा दाखल करण्यात येतील....
0 टिप्पण्या