🌟संविधानाचा डोलारा मनुस्मृती पुढे झुकणार नाही - प्रकाश कांबळे

🌟देशात सन १९५२ साली पहिल्यांदा सार्वत्रिक निवडणुका झाल्या आणि लोकांनी निवडून दिलेले सरकार सत्तेत आले🌟

✍️परखड सत्य : लेखक - प्रकाश कांबळे.

भारताचा राजकीय इतिहास पाहता येथे अनेक राजांनी आपल्या हुकमती अनेक वर्षे चालवल्या.अनेक राजांनी आपला राज्यकारभार अत्यंत चांगल्या पद्धतीने चालविला अनेकानी अन्यायी पद्धतीने राज्यकारभार केल्याच्या इतिहासात नोंदी आढळतात कांहीं राजांनी लोकाभिमुख राज्यकारभार करून लोकहिताची कामे करून रयतेची मने जिंकली तर कांहीं राजांनी रयतेवर जाचक अटी आणि नाना तऱ्हेचे कर लावून रयतेची पिळवणूक केली.एकंदरीत विचार केला तर आपल्या लक्षात येईल की सामान्य लोक हे राजांच्या गुलामितच नांदत होते.गुलामीतनांदण्याची लोकांना सवयच झाली होती ती लोकांची सवय मोडीत काढण्याचे काम डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांनी भारतात पहिल्यांदा केले शेकडो-हजारो वर्षात झालेले हे पहिले परिवर्तन होय. सन १९४९ साली भारताने प्रजासत्ताक लोकशाही व्यवस्था स्विकारून हुकूम शाही व्यवस्था आणि राजेशाही खंडीत केली.देशात सन १९५२ साली पहिल्यांदा सार्वत्रिक निवडणुका झाल्या.आणि लोकांनी निवडून दिलेले सरकार सत्तेत आले.लोकप्रतिनिधींच्या माध्यमाने देशाचे प्रधानमंत्री,राष्ट्रपती,मंत्री मंडळ निवडले गेले.

या सर्वांना निवडण्याचा हक्क डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी भारतीय संविधानाच्या माध्यमाने देशातील नागरिकांना प्राप्त करून दिला देशात हजारो वर्षे चालणारी हुकूमशाही संपुष्टात येवून येथे लोकशाही व्यवस्था रुजू झाली हे क्रांतिकारी काम हजारो वर्षानंतर डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांमुळे शक्य झाले सर्वसामान्य नागरिकांना या देशाचे भवितव्य घडविण्याचे हक्क आणि अधिकार डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांच्या संविधानामुळे मिळाले.लोकशाही प्रक्रियेतील व्यवस्थेमुळे देशातील कोणत्याही स्त्री - पुरुषाला संविधानाने सांगितलेल्या नियम आणि अटींची पूर्तता करून देशातील कोणत्याही सर्वोच्च पदावर विराजमान होण्याचा हक्क प्राप्त झाला आहे.त्यासाठी राजा - राणीच्या पोटातून जन्म घेण्याची गरज नाही ही किमया डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी आपल्या देशात घडविली म्हणून तमाम भारतीयांनी डॉ.बाबासाहेबआंबेडकरांचा जन्म भारतात झाल्याबद्दल सहस्त्रदा त्यांना नमन करून अभिवादन करायला हवेत कृतज्ञतापूर्वक त्यांना धन्यवाद द्यायला हवेत डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरानी इंग्लंड, अमेरिका,विलयतेसारख्या देशात शिक्षण घेतले.तेथे केवळ त्यांनी शिक्षणचं घेतले नाही तर तेथील वर्तन,व्यवहार,संस्कृती आणि माणुसकीचेहीअवलोकन केले अन् अनुभवले.चांगल्या लोकांच्या सहवासात आणि विचारात राहिल्याने कोणते आणि कसे बदल होतात हे त्यांची वेशभूषा आणि राहणीमान यावरून आपल्या लक्षात येते त्यांच्या विचारात झालेल्या बदलामुळे तर आपल्या देशात सामाजिक शैक्षणिक,सांस्कृतिक,आर्थिक आणि राजकीय क्रांती झाली आहे.त्यांच्या वैचारिक क्रांतीमुळेच भारतात लोकशाहीचे पर्व सुरू झाले.

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांनी देशातील अस्पृश्याता,भेदाभेद, असमानता कायद्याने नष्ट केली.शिक्षण,संचार,संधी,व्यवसाय,आर्थिक उन्नतीचे ,सामाजिक प्रतिष्ठेचे,सर्व मार्ग खुले करून आपल्या कामाचा सपाटा सुरू केला.चांगले काम केले की विरोधक आपोआप तयार होतात त्यासाठी कुणाशी मारामारी करण्याची गरज नाही की कुणाचे काही हिसकावून घेण्याची.भारतीय संविधानाच्या बाबतीत हेच घडत आहे.संविधानाने देशातील सर्वांना समान आधिकार दिले सर्वांच्या मताचे मूल्य सारखेच त्यामुळे मोठा धनाढ्य आणि गरीब, निर्धन एका पातळीवर आले.समानतेच्या तत्वामुळे बऱ्याच गोष्टी घडल्या.बडे राजकारणी आणि धनाढ्य लोकांनी पैशाच्या बळावर लाचार लोकांच्या मताची सौदेबाजी सुरू केली.तिथे लोकशाही व्यवस्था कलंकित झाली.अशी अनेक कारणे आर्थिक दरी निर्माण करण्यास कारणीभूत ठरली.तो एक स्वतंत्र विषय आहे.पण मागील पंचाहत्तर वर्षात जे जे देश स्वतंत्र झाले त्यांचे तुकडेही झाले. भारतासोबत पाकिस्तान स्वतंत्र झाला त्याचे विभाजन झाले, रशियासारख्या बलाढ्य देशाचे विघटन होऊन त्यांचे अनेक तुकडे झाले भौगोलिक दृष्ट्या अनेक देश एकसंघ राहू शकले नाहीत.भारतात अनेक धर्म पंथ हजारो जाती,विभिन्न रितीरिवाज आणि परंपरा,अनेक भाषा,विभिन्न वेशभूषा आणि संस्कृती,देशाच्या वेगवेगळ्या प्रांतात वेगळी भाषा,वेगळी संस्कृती नांदत असताना भारत स्वातंत्र्यानंतरही एकसंघ आहे.याचे सर्वस्वीश्रेय भारतीय संविधान आणि या देशातील नागरिकांच्या राष्ट्र निष्ठेला जाते.याची अनेकांना पोटदुखी आहे.म्हणून संविधानाच्या विरोधात कट कारस्थान चालू आहे.देशातील कांहीं विचार प्रवाह "हे हिंदू राष्ट्र आहे"च्या वल्गना करून तर काही लोक "मनुस्मृती चे राज्य "येण्याची दिवास्वप्न पाहत आहेत.

 सत्तेवर असलेल्या आणि संविधानीक पदावर विराजमान असणाऱ्या लोकांनी संविधानाच्या नीति मुल्यांप्रमाणे देश चालवावा ही त्यांची नैतिक आणि राष्ट्रीय जिम्मेदारी आहे.त्यासाठी त्यांना भारतीय संविधानाचे कलम ३७५ आणि कलम ५१(क) हे मार्गदर्शक ठरतात बावरी मस्जिद हा या देशातील एका समाजाचा आस्थेचा विषय होता.पण त्याचे राजकारण केले गेले."मंदिर वही बनायेंगे"ही घोषणा देवून कांहीं लोकांचे माथे भडकवण्याचा प्रयत्न करण्यात आला.देशभर तणावाचे वातावरण निर्माण केले गेले आणि ती मस्जिद तोडून तेथें राम मंदिर बनविण्यात आले. व तेथे मुर्तीची प्राणप्रतिष्ठापना करण्याचा कार्यक्रम घेण्यात आला.अशा प्रकारचे कृत्य हे भारतीय संविधानाच्या कलम ५१(ज) चे उल्लंघन आहे.हे कलम संविधानिक पदावर असणाऱ्या व्यक्तीने विज्ञाननिष्ठ,दृष्टिकोन,मानवतावाद आणि शोधकबुद्धी व सुधारणावादाचे निर्देश करते निर्जीव वस्तू मधे कुठे सजिवता येवू शकते का ? खरे तर रामकृष्ण हे काल्पनिक चरित्र आहेत.रामायण हा काल्पनिक ग्रंथ आहे हे सर्वोच्च न्यायालयाने १६ सप्टे.१९७६ रोजी २९१/१९७१ या एका प्रकरणात दिलेल्या निकालात स्पष्ट केले आहे.तरीही सर्वोच्च न्यायालयाच्या या निकालाकडे हेतुपुरस्सर नजरांदाज करून देशात सर्व कांहीं चालू आहे.खरे तर काचेवर पारा चढविण्यापूर्वी काचेतून आरपार दिसते.आणि पारा चढवला की तो आरसा होतो.त्यात चेहरा दिसतो.कुणाला आरसा दाखविला की त्याचा पारा चढतो.अंधश्रद्धा बाळगणाऱ्या लोकांचे कांहिसे असेच झाले आहे.त्यांना कुणी आरसा दाखवूच नये असे वाटते विज्ञानाच्या बळावर लोक चंद्रावर जात आहेत.ग्रह ताऱ्यांचा शोध घेत आहेत दूरचित्रवाणी च्या हजारो वाहिन्यांवरून जग आणि जगातील घडामोडींचे दर्शन घडते आहे.माणसाची अनेक कामे आता यंत्र माणूस बिनचूक करीत असल्याचे आपण पाहतो.तरीही काहीं लोक अजूनही अंधश्रध्देतून बाहेर निघायला तयार नाहीत अजूनही ते कल्पनेच्या जगात वावरताना दिसतात श्रद्धा नक्की असायला असाव्या परंतु त्याचे रूपांतर अंधश्रधेत होऊ नये याचेही भान असणे आवश्यक आहे आपल्या संविधानाची २५ते२९ पर्यंतची सर्व कलमे आपला धर्म,पंथ,रितीरिवाज यांचे प्रमाणे वर्तन करण्यास अनुकूल आहेत.परंतु त्याच्या मर्यादाही स्पष्ट करण्यात आल्या आहेत.कुणीही कुणावर जोर जबरदस्तीने आपला धर्म आणि विचार लादू शकत नाही.हे ही लक्षात घ्यायला हवे.कोणत्याही जाती धर्माचे राष्ट्र घोषित करने ही मुद्दाम काढलेली कुरापत आहे.असे सांगणाऱ्या व्यक्ती आणि संस्था संघटनावर बंदी आणायला हवी.कारण अशी वृत्ती आणि विचार देश फोडण्याचे विष पेरित असतात.अशा लोकांच्या विरुद्ध कडक कार्यवाही व्हायला हवी.परंतु कायदे करणारेच लोक प्रतिनिधी,मंत्री जर यात असतील तर त्यांच्यावर अंकुश ठेवणार?देशाची सार्व भौमता ,एकता व एकात्मता ठेवणे व त्याचे संरक्षण करणे ही लोकप्रतिनिधींची जबाबदारी आहे.तिला हरताळ फासला जात आहे.ही देश एकसंघ ठेवण्याची लक्षण नाहीत.सभागृहात आणि सभागृहाबाहेर लोकप्रतिनिधींचे वर्तन आणि चिथावणीखोर वक्तव्ये ही लोक प्रतिनिधीनी सभागृहात संविधानाला स्मरून घेतलेल्या शपथेच्या विरुद्ध आहे अशा व्यक्ती आणि प्रवृत्तींच्या विरोधात बोलू नये,कोणत्याही प्रशासकीय अधिकारी यांचे विरुद्ध बोलू नये,कोणतेही संघटन करू नये म्हणून महाराष्ट्र सरकारने एक विधेयक आणण्यासाठी सन २०२४ चे "महाराष्ट्र विशेष जनसुरक्षा विधेयक २०२४" या नावाने आणण्यासाठी मुख्यमंत्री ना.देवेंद्र फडणवीस यांनी छत्तीसगढ,आंध्र प्रदेश,तेलंगणा,ओरिसा या राज्यांचा हवाला देत महाराष्ट्रातही अशा प्रकारचे विधेयक पारित करावे म्हणून राज्यातील नागरिकांकडून सूचना आणि हरकती मागविल्या आहेत त्यांच्या पत्रकात त्यांनी शहरी नक्षलवादी संघटना याचा उल्लेख केला आहे.परंतु त्याची कोणतीही व्याख्या,त्या राज्यात कुठे कुठे आहेत,त्यांनी कशा प्रकारचे त्रास नागरिकांना दिले आहेत ?याचा खुलासा केलेला नाही.केवळ बेकायदेशीर कृत्य म्हणून नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांसमोर प्रश्न चिन्ह उभे केले आहेत.भारतीय संविधानाने कलम १९ प्रमाणे नागरिकांना अभिव्यक्ती,संचार,संघटन आदिचे हक्क प्रदान केले आहेत.संविधानाला सरळ विरोध करता येत नाही म्हणून विधानसभा विधेयक ३३ च्या माध्यमाने विरोध केला जात आहे.हेच संभवते.अगोदरच आर. एस.एस.चा संविधानाला विरोध आहे केंद्र आणि राज्य सरकारने अगोदरच अनेक चुकीचे धोरणे राबविण्यासाठी चुकीचे विधेयके आणून देश खिळखिळा केला आहे.अनेक राष्ट्रीय कंपन्या,रेल्वे,विमानसेवा,रस्ते, सरकारचे मित्र अदानी अंबानी यांच्या घशात टाकल्या.दरवर्षी दोन कोटी नोकऱ्या देऊ,अशी खोटी आश्वासने देऊन सत्तेत असलेल्या सरकारने लोकांचा भ्रमनिरास केले.आता हे सरकार संविधान कुचकामी ठरविण्यासाठी देशात असंवैधानिक तत्त्वांचा अवलंब करून देशात धर्म आणि जातींचे स्तोम माजवून परस्पराना लढविण्याच्या प्रयत्नात आहे.त्यासाठी त्यांनी संविधानाचा मनोरा खिळखिळा करण्याचे प्रयत्न सुरू केले आहेत त्यासाठी मनुस्मृती चे उदत्तीकरण केले जात आहे.त्यासाठी त्यांनी नीतिमत्ता विकलेले विद्वान सोबत घेतले आहेत कोणत्याही विचारांशी प्रामाणिक आणि निष्ठा नसलेले लोक बहुरूपी होऊन समाजाला एकवेळ फसवू शकले.ते नेहमी नेहमी फसवू शकणार नाहीत संविधानाचा डोलारा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी फार कष्टाने उभा केला आहे हा डोलारा उभा करतांना त्यांनी या देशातील शेवटच्या उपेक्षित माणसाचाही विचार करून तो कोणत्याही प्रकारे  शिक्षण,आरोग्य,सामाजिक आणि आर्थिक,राजकीय,संधी पासून वंचित राहणार नाही याचा गांभिर्याने विचार करून संविधान लिहिले.हे संविधान लिहिण्यासाठी त्यांनी २वर्षे ११महिने १८ दिवस उगीच नाही लावले.या संविधानाचे मोल आणि कौतुक जगभरातील अनेक विद्वानांनी केले.जपान सारख्या प्रगत राष्ट्रानेही भारतीय संविधान आणि डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचे कौतुक केले.

या संविधानाच्या माध्यमाने डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांना कोणीही करू शकणार नाही अशी जगात इज्जत मिळाली. जगात त्यांचे नाव झाले.डॉ.बाबासाहेबआंबेडकरआपल्या कर्तव्याशी एकनिष्ठ होते.म्हणून ते जीवनात कधीच अपयशी ठरले नाहीत.त्यांनी या देशात ज्ञानाचा दिवा पेटवला.आता लोक अंधारा ऐवजी उजेडात दिवे लावत आहेत.या दिवट्याचां कधीच प्रकाश पडनार नाही हे सुजाण लोक जाणून आहेत. संविधानाच्या दोलाऱ्यापुढे मनुस्मृतीला उभे करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.ही बाब केवळ अशोभनीयच नाही तर तमाम भारतीयांना  लाजिरवानी आहे.कुठे त्या संविधान ग्रंथाची उंची आणि कुठे ती माणुसकीला काळीमा फासणारी,विषमता पोसणारी,स्त्री जातीची अवहेलना करून त्यांचे नैसर्गिक हक नाकारणारी मनुस्मृती.म्हणतात ना "कंहा राजा भोज, और कंहा गंगू तेली" अशातला हा प्रकार.भ्रष्ट राजकारण्यांनी मतलबी,लाचार विद्वानांनी कितीही कट कारस्थाने करून संविधान बदलण्याचा प्रयत्न केला आणि संविधानाच्या गुणवत्तेवर प्रश्न चिन्ह उभे केले तरी संविधानाचा उंच मनोरा मनुस्मृती पुढे झुकणार नाही डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांच्या १३४सा व्या जयंती निमित्त विनम्र अभिवादन.

✍️परखड सत्य : लेखक - प्रकाश कांबळे.

                        पूर्णा (जं) जिल्हा परभणी.

                     भ्रमणध्वनी ९४२३७५९६६७