🌟जागतिक मच्छर दिवस सप्ताह : गंभीर आजारांचे प्रमुख वाहक डास......!

🌟दरवर्षी २० ऑगस्ट रोजी जागतिक मच्छर दिवस साजरा केला जातो🌟

      जागतिक मच्छर दिवस सप्ताह हा मच्छरांमुळे होणाऱ्या आजारांची जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि त्यांच्या प्रतिबंधासाठी उपाययोजना करण्यासाठी समर्पित आहे. मलेरिया, डेंग्यू, चिकनगुनिया, आणि झिका यांसारख्या विविध गंभीर आजारांचे प्रमुख वाहक म्हणून मच्छर ओळखले जातात. या दिवसाच्या माध्यमातून लोकांना मच्छरांपासून बचावासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजनांची माहिती दिली जाते, जसे की घराच्या सभोवताल पाणी साचू न देणे, मच्छरदाणीचा वापर, आणि मच्छर नियंत्रणासाठी आवश्यक असलेले औषधांचे फवारणी करणे. श्री कृष्णकुमार आनंदी-गोविंदा निकोडे गुरूजींचा प्रस्तुत मार्गदर्शक लेख... संपादक.

          लंडन स्कूल ऑफ हायजीन अँड ट्रॉपिकल मेडिसिन दरवर्षी मॉस्किटो डे सेलिब्रेशन आयोजित करते, ज्यात पार्टी आणि प्रदर्शनांसारख्या कार्यक्रमांचा समावेश होतो, ही परंपरा सन १९३० च्या दशकापासून सुरू झाली आहे. दरवर्षी २० ऑगस्ट रोजी जागतिक मच्छर दिवस साजरा केला जातो. सर्वप्रथम या दिवसाची सुरुवात १८९७मध्ये झाली जेव्हा ब्रिटिश डॉक्टर सर रोनाल्ड रॉस यांनी मलेरिया आणि मच्छर यांच्यातील संबंध शोधून काढला. त्यांनी शोधले की मलेरियाचे परजीवी मादी अ‍ॅनोफिलीस मच्छरांद्वारे मानवांमध्ये पसरवले जातात. या महत्त्वाच्या शोधाच्या सन्मानार्थ जागतिक मच्छर दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस मच्छरांमुळे होणाऱ्या आजारांची जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि त्यांच्या प्रतिबंधासाठी उपाययोजना करण्यासाठी समर्पित आहे. मलेरिया, डेंग्यू, चिकनगुनिया, आणि झिका यांसारख्या विविध गंभीर आजारांचे प्रमुख वाहक म्हणून मच्छर ओळखले जातात. या दिवसाच्या माध्यमातून लोकांना मच्छरांपासून बचावासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजनांची माहिती दिली जाते, जसे की घराच्या सभोवताल पाणी साचू न देणे, मच्छरदाणीचा वापर, आणि मच्छर नियंत्रणासाठी आवश्यक असलेले औषधांची फवारणी करणे. मच्छर दिवसाचा उद्देश म्हणजे मच्छरांमुळे होणाऱ्या आजारांपासून होणारे मृत्यू कमी करणे आणि सार्वजनिक आरोग्य सुधारण्यासाठी योगदान देणे. त्यामुळे हा दिवस जगभरात महत्त्वाचा मानला जातो आणि मच्छरजन्य आजारांपासून संरक्षण करण्यासाठी प्रत्येकाने आपापली भूमिका बजावली पाहिजे. डासांमुळे पसरणारे रोग टाळण्यासाठी, प्रतिबंधात्मक उपाय करणे महत्त्वाचे आहे. जाणून घ्या काही टिप्स आहेत- १. डासांपासून बचाव करण्यासाठी डास पळवणारी क्रीम त्वचेवर लावा. २. संरक्षणात्मक कपडे घाला : डास चावणे कमी करण्यासाठी तुम्ही लांब बाहीचे टॉप, पँट आणि मोजे यांनी शरीर झाकून घेऊ शकता. ३. साचलेले पाणी काढून टाका, साचलेल्या पाण्यात डासांची पैदास होते, त्यामुळे बादल्या, फ्लॉवर पॉट्स किंवा कोणत्याही कंटेनरमध्ये साचलेले पाणी रिकामे करा. ४. बेड नेट- मच्छरदाणी वापरा, झोपताना डास चावण्यापासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी मॉक्स्क्यूटो नेट वापरा, विशेषत: मलेरियाचा प्रादुर्भाव असलेल्या भागात ही नेट आवर्जून वापरावी. ५. पहाटे आणि संध्याकाळच्या वेळी डास सर्वात जास्त सक्रिय असतात, त्यामुळे या काळात घरातच राहण्याचा प्रयत्न करा. लक्षात ठेवा, डासांपासून होणा-या रोगांचा धोका कमी करण्यासाठी प्रतिबंधच महत्वाचा ठरतो. सतर्क राहा, स्वतःचे आणि आपल्या कुटुंबाचे डासांपासून संरक्षण करा. डासांच्या जाती आणि होणारे रोग- ● एडिस इजिप्ती - झिका, येलो फिवर, डेंगी. दिवसा चावतात. ● अ‍ॅनॉफेलिस - हिवताप होतो. रात्री चावतात. ● क्युलेक्स-हत्तीपाय, अंडाशय वाढणे. चिखलात चावतात.

          जागतिक मच्छर दिन , दरवर्षी २० ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो, हा ब्रिटिश डॉक्टर सर रोनाल्ड रॉस यांनी सन १८९७मध्ये लावलेल्या शोधाच्या स्मरणार्थ आहे की मादी ॲनोफेलीन डास मानवांमध्ये मलेरिया पसरवतात. प्रसारक जीव, वेक्टरचा शोध लागण्यापूर्वी, रोगाचा प्रसार नियंत्रित करण्यासाठी काही साधने उपलब्ध होती, जरी उपचारात क्विनाइनचा शोध लागल्याने उपचारातील समस्या कमी झाली. एका सर्वेक्षणानुसार, १९व्या शतकात जवळपास निम्म्या जगातील लोकसंख्येला मलेरियाचा धोका होता आणि संक्रमित लोकांमध्ये १० टक्के मृत्यू होता. रॉसने सन १८९४मध्ये मलेरियाची लागण झालेल्या पक्ष्यांवर क्युलेक्स- शक्यतो सी. फॅटिगन्सचा प्रयोग आधीच केला होता आणि प्रोटेसोमा रेलिकटम- आता प्लाझमोडियम रेलिक्टमद्वारे सन १८९४मध्ये ते डासांच्या आतड्यात विकसित होत असल्याचे नमूद केले होते आणि मलेरियामध्येही असेच घडू शकते असे त्यांनी मानले होते. सिकंदराबाद , हैदराबाद येथील बेगमपेट भागातील एका छोट्या प्रयोगशाळेत हा शोध लागला. आज प्रयोगशाळा सर रोनाल्ड रॉस इन्स्टिट्यूट ऑफ पॅरासिटोलॉजी म्हणून ओळखली जाते आणि रॉस आणि त्याच्या मलेरिया संशोधनावर एक लहान संग्रहालय आहे. रॉसने सिकंदराबादमध्ये शोध लावल्याचा दिवस नोंदवला होता- 1895 असे चुकीचे छापलेले, परंतु निश्चितपणे त्याच्या पोस्टिंगवर आधारित 1897

!! आंतरराष्ट्रीय मच्छर दिनाच्या सतर्कतेसंबंधी हार्दिक हार्दिक शुभेच्छा !

                    - संकलन व सुलेखन -

                   श्री कृष्णकुमार आनंदी-गोविंदा निकोडे गुरूजी.

                  रामनगर वॉर्ड, गडचिरोली.

                  फक्त व्हॉट्सॲप- 9423714883.